روشهای یادگیری و مطالعه
برای بالا بردن قدرت یادگیری چه باید کرد ؟
- علاقه ومطالعه ثمربخش :
مطالعه ثمربخش از دوعامل متاثر است : 1- علاقه نسبت به مطلب خواندنی 2- کاربرد ماهرانه ی فنون مطالعه .
علاقه نسبت به مطلب خواندنی سبب می شود تا شخص به مطالعه بیشتر بپردازد ، مطالعه بیشتر منجر به بهتر شدن فنون مطالعه می شود ، کاربرد فنون بهتر مطالعه را آسان تر ، سریعتر و لذت بخش تر می سازد ، در نتیجه علاقه ی خواننده نسبت به مطالعه افزایش می یابد و سبب می شود تا او به مطالعه ی بیشتر بپردازد ، از خواندن مطالبی که باید بخواند دوری نکند و در زمان کمتر مطالب بیشتری را بخواند .
- خواندن اجمالی :
پیش از رو به رو شدن با یک موضوع ، مثل یک شخص یا یک کتاب مایل هستید چه چیزهایی در باره آن بدانید ؟ فکر می کنید به هنگام انجام یک کار لازم است از انجام آن کار هدفی داشته باشید ؟ اگر فکر می کنید که باید برای هر کاری داشتن یک هدف ضروری است ، چگونه هدف خود را معین می کنید ؟
هدف از خواندن اجمالی دست یافتن به نکات و مطالب مهم کتاب و کشف ساختمان مواد و مطالب در یک زمان کوتاه و با سرعت زیاد است .
سرعت تقریبی خواندن اجمالی 1000 تا 40000 کلمه در دقیقه است .
- فواید خواندن اجمالی :
الف)کار آمدی بیشتر ،از راه تخمین زدن اهمیت مطالب و طرح ریزی یک روش مناسب مطالعه
ب) بودجه بندی واقعی تر از زمان از طریق کشف حجم و دشواری مطالب
22 |
پ) افزایش میزان درک مطالب و نگهداری آنها در حافظه از راه کسب یک نظر اجمالی از کل مطالب بیش از خواندن جزیئات .
ت) افزایش میزان دقت و تمرکز حواس از طریق برانگیختن میزان علاقه
روش خواندن اجمالی مبتنی است بر یک نمونه گیری سریع از نکات اساسی و صرف نظر کردن از جزیئات .
در این روش مطالعه ، درجستجوی نکات کلیدی درباره مواد وساختمان مطالب و نظر و سبک مؤلّف باشید همچنین ، برای افزایش میزان علاقه ی خود نسبت به مطالب به طرح سؤالاتی در مورد مطالب خواندنی بپردازید .
- فنون تشکیل دهنده ی روش خواندن اجمالی :
1. سازمان بندی اولیّه : پیش از مطالعه ی کتاب به طور کامل ، به کشف قسمت های اصلی کتاب که بر اساس آن مطالب کتاب سازمان یافته اند و هم چنین به کشف اندیشه های مهم کتاب بپردازید . این کار مستلزم اندیشیدن یا بر روی کاغذ آوردن یک جمله ی کامل درباره ی عنوان و مقدمه و خلاصه ی هر فصل کتاب است . به صورتی که این جمله مبیّن مفهوم اصلی آن فصل باشد .
2. تعیین هدف مطالعه : معیّن کنید که هدف شما از مطالعه ی کتاب چیست و با چه دقّتی می خواهید آن را بخوانید . برای کسب یک برداشت کلّی کتاب را می خوانید یا به دنبال جزئیّات هم هستید ؟ با مشخّص کردن هدف مطالعه ی خود بهتر می توانید روش مناسب مطالعه را برای رسیدن به آن هدف انتخاب کنید . اگر منظورتان یک آشنایی سطحی با کتاب است استفاده از روش خواندن اجمالی مناسب ترین روش است .
3. برآورد دشواری مطلب و زمان مطالعه : مقدار زمانی را که برای مطالعه ی کتاب در اختیار دارید و میزان دشواری کتاب را تخمین بزنید . اگر در نظر دارید از خواندن اجمالی پا فراتر نهید ، در بودجه بندی زمان خود دقّت کنید .
4. طرح سؤال : حال که درباره ی کتاب یا یک فصل به خصوص اطّلاعاتی به دست آوردید ، معیّن کنید که چه اطلّاعاتی کم دارید . آیا باید به مطالعه ادامه بدهید ؟ اگر جواب مثبت است انتظار دارید از یک خواندن عمیق چه چیزی عایدتان شود ؟ … .
سؤالات شما در مورد کتاب می تواند کلّی یا کاملاً مشخّص باشد . طرح این گونه سؤالات از طریق ایجاد کنجکاوی ، تمرکز حواس و دقّت شما را افزایش می دهد . رضایت حاصل از پاسخگویی به سؤالات مدّت نگه داری مطالب را در حافظه طولانی می کند . طرح سؤال به هنگام مطالعه ی یک کتاب خواننده ی منفعل را به خواننده ی فعّال مبدّل می سازد . سؤالات اغلب به هنگام مطالعه یا پس از پایان مطالعه به ذهن می رسند ولی شما سعی کنید سؤالات خود را پیش از مطالعه و به هنگام خواندن اجمالی کتاب شروع کنید .
23 |
منبع : کتاب روش های یادگیری و مطالعه ، دکتر علی اکبر سیف